Gebze’nin il yönünde birçok kez girişimlerde bulunuldu ve bulunulmaya devam ediyor. Gebze’nin il olması istenmesi Turgut Özal dönemine kadar uzanmakta. 30 yılı aşkın bu serüven halen sonuçsuz kalmakta.
Gebze’nin il olma hikayesi merhum Özal’ın “%60 evet, Gebze vilayet” sloganı ile gündeme gelmişti. Demirel, Çiler, İnönü, Ecevit, Erbakan, Türkeş, Yılmaz gibi birçok lider Gebze’ye her geldiklerinde Gebze’ye il sözü vermiş fakat hiç biride bu sözü tutmamıştı.
Gebze’nin il olması görüşünde olanlar azımsanmayacak kadar fazla. Gebze’nin artık olması gereken yere gelmesini sadece il değil büyükşehirli il olmasını istenmekte. Gebze’nin bulunduğu nüfus, coğrafi, ekonomik, kültürel, ulaşım, teknoloji yönü il olması yönünde avantaj, Kocaeli’nin en kalabalık ilçesi olan Gebze, Marmara bölgesinin en büyük sanayi ilçesidir. İstanbul’a İzmit’ten daha yakın olan Gebze sanayi ve gelişmişlik bakımından önemli bir yerde.
Süre gelen bu tartışma sadece hayal olacak diyen kesimde az değil. Gebze’nin il olmasının hep geçiştirildiği siyasi bir oyun haline getirilerek boş vaatler olduğu söylenmekte. Hükümet bu konuda pek olması yönünde tavır sergilemiyor. Muhalif partilerin veya yerel ilçe teşkilatlarının desteği yeterli görülmüyor. Aksine 2008 yılında Gebze’ye bağlı Darıca, Çayırova ve Dilovası Gebze’den ayrılmış, ilçe bi nevi küçültülmüştür. Bazı kimseler bu girişimin Gebze’nin il olmaması için yapılan bir hamle olduğu yönünde görüş bildiriyor.
Gebze’nin il olması ile ilgili görüşlerimi yazdığım 2016 ve 2020 tarihli makalelerimi sizlere sunuyorum.
GEBZE İL OLMALI
Gebze’nin il olma hikayesi oldukça eskilere dayanmakta. Deyim yerindeyse Gebze onlarca yıldır il olmak için çaba sarf ediyor. Gebze’nin il olma hikayesi merhum Özal’ın “%60 Evet, Gebze vilayet” sloganı ile gündeme gelmişti.
Anavatan lideri Özal Gebze’den Demirel, Ecevit ve Erbakan gibi 12 Eylül’ün siyasi yasaklılarına siyasete dönüş referandumu sırasında Gebze halkının siyaset yasağının devam etmesi noktasında ‘evet’ oyu vermeleri halinde Gebze’yi vilayet yapacağı sözünden sonra Demirel, Çiler, İnönü, Ecevit, Erbakan, Türkeş, Yılmaz gibi birçok lider Gebze’ye her geldiklerinde Gebze’ye il sözü vermiş fakat hiç biride bu sözü tutmamıştı.
AK PARTİ LİDERİ ERDOĞAN VE GEBZE’NİN İL OLMASI
Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, AK Parti’nin ilk siyasi mitingini Gebze’de düzenlemiş, on binlerce kişinin katıldığı Gebze Meydanı’ndaki mitingde, “Gebze’yi il yapmayacağız ama bir ilde ne varsa Gebze’de olacak” sözünü vermişti. Ancak bu söz tutulmadı. Büyükşehir yasası ile bir ilde ne var ise Gebze’de olması yerine, Gebze İzmit’e mahalle yapıldı. Bu Gebze’ye çok büyük bir haksızlık ve vefasızlıktı. Gebze kamuoyunun bu tepkisini de bizzat Gebze ziyaretinde Sayın Erdoğan’a ilettiğim için tartışma yaşanmıştı.
AK Parti iktidarı döneminde Gebze’ye yapılan en önemli hizmet Gebze’nin dört ilçeye bölünmesidir. Bazıları Gebze’nin dört ilçeye bölünmesine karşı da çıksa bana göre bu çok büyük bir hizmet. Çünkü Gebze artık artan nüfus yükünü taşıyamıyor, ya il olarak veya ilçelere ayrılarak bu yükün kaldırılması gerekiyordu. Gebze’nin dört ilçeye ayrılması gelecekteki Gebze ilinin alt yapısını da böylece oluşturmuş oldu.
GEBZE NEDEN İL OLMALIDIR?
Gebze kesinlikle il olmalıdır. Sayın Ticaret Odası Başkanı’nın dediği gibi Büyükşehirli il olmalıdır. Gebze’nin dört ilçeye bölünmesinin altında yatan sebeplerden birisi de Gebze’nin nüfusunu dağıtmak, yasa gereği 750 bin olan nüfusa yaklaşıldığı için Gebze bölünmüş oldu. Fakat Gebze yine yakın bir gelecek de 750 bin nüfusu zorlayacaktır. Belki bu kez Mollafenari diye bir ilçe kurmak için İzmit lobisi harekete geçebilir.
Gebze’nin il olması için birçok neden var. Öncelikle İstanbul’un güvenliği açısından Gebze il olmalıdır. Güvenlikten sorumlu birçok ilgili ve yetkiliyle yaptığımız özel görüşmelerde, Gebze bölgesi İstanbul’daki yasa dışı iş yapanlar, bir takım terör olayına bulaşanlar, İstanbul’a en yakın olan Gebze bölgesine sığınarak izlerini kaybettirmekte. Öncelikle güvenlik açısından Gebze’nin il olması gerekiyor şeklinde yorumlar alıyoruz.
Gebze bölgesi hem İstanbul hem de İzmit’in arka bahçesi gibi kullanılıyor. Gebze eğitim, sağlık, emniyet ve alt yapı hizmetlerinde devletten yeteri kadar hak ettiği değeri göremiyor. Bugün gerek sanayi potansiyeli, gerekse nüfus artışı dolayısıyla Gebze’ye yapılan yatırımlar büyümenin çok gerisinde. Bölgedeki insanların huzur içerisinde yaşaması için Gebze il olmalıdır.
Gebze’nin ilçe statüsü ile idare edilmesi mümkün değil. İzmit lobisinin etkisi altındaki vilayet merkezinden Gebze sürekli dışlanıyor. Gebze’ye haksızlıklar yapılıyor. Nüfusu vilayet merkezi İzmit’ten daha fazla olan Gebze’de bir eğitim ve araştırma hastanesi henüz yok. Gebze bölgesinde insanlar özel sağlık kuruluşlarının insafına terk edilmiş durumda. Anayasa teminatı altındaki sağlık hizmetlerinden daha fazla yararlanmak için Gebze mutlaka il olmalıdır.
Gebze’nin il olması ile ilgili birçok gerekçe sıralayabiliriz. Kocaeli bölgesini yakından bilen İzmit lobisinin bazen İzmit çetesine dönüştüğünü tespit eden bir gazeteci ve belgeselci olarak Gebze bölgesinin il olması ile ilgili sürekli yazılar kaleme aldım, toplantılara katıldım. Bazen şimşekleri üzerimize çekmemize rağmen yılmadan, yorulmadan Gebze’nin il olma mücadelesi için televizyon programları ve yazılar yazıyorum. Yazmaya da devam edeceğim.
GEBZE TİCARET ODASI’NA TARİHİ İL GÖREVİ
Gebze Ticaret Odası Başkanı Sayın Nail Çiler’in, Gebze’nin il olması ile ilgili açıklamasına basın çok büyük yer verdi. Gazete manşetleri Nail Bey’in açıklamasını ön sayfadan duyurdular. Geçtiğimiz günlerde kendisi de bir İzmit’li olan CHP İl Başkanı Sayın Cengiz Sarıbay gazetemize yaptığı bir ziyarette, “CHP olarak Gebze’nin il olmasını istiyoruz. Bunun için milletvekillerimiz kanun tasarısı bile hazırladılar” demişti.
CHP İl Başkanı Sayın Sarıbay’a söylediğimiz gibi buradan GTO Başkanı Sayın Nail Çiler’e de seslenmek istiyorum. Gebze Ticaret Odası Gebze’nin il olması ile ilgili bilimsel ve akademik çalışma yaptırmalı. Gebze neden il olmalıdır başlığı adı altında bir panel düzenlemeli, Gebze’nin 2023 vizyonunu bilimsel veriler ışığında kamuoyu ile paylaşmalıdır.
Bugün birçok bilimsel araştırma verileri gelecekte Gebze bölgesinin nüfusunun 1 milyonu aşacağını öngörmekte. Şuanda birçok alt yapı Gebze’nin yükünü taşımıyor. Trafik, sağlık, eğitim, emniyet ve birçok kamu hizmetleri Gebze’nin büyümesine cevap vermiyor. Gebze kendisine yetmeli. Bilimsel verilerle Gebze’nin il olma gerçeği AK Parti yetkililerine ve hükümete duyurulmalıdır. Bu çalışmaları Gebze Ticaret Odası Başkanlığı’nda, Sivil Toplum Örgütleri, ilgili ve yetkililer sahip çıkıp desteklemeli.
Evet, Gebze’nin il olması ile ilgili bugüne kadar yüzlerce yazı kaleme aldım. Birçok toplantıda konuşma yaptım. İnanıyorum ki bugün olmazsa yarın Gebze mutlaka il olacaktır. Gebze’nin il olması sadece Gebzelilere değil, Kocaeli’ye ve İstanbul’a da çok büyük katkı sunacaktır. İzmit lobisi bu gerçeği görmeli ve anlamalı, tıpkı CHP İl Başkanı’nın yaptığı gibi Gebze’nin il olma hakkını teslim etmelidir. Gebze’nin il olması ile ilgili Gebze Ticaret Odası Başkanı Nail Çiler’in yaptığı açıklamaları sizlerle paylaşıyorum.
BÜYÜKŞEHİRLİ İL İSTİYORUZ!
Gebze Ticaret Odası başkanı Nail Çiler, dün sabah basın toplantısı düzenledi. Holiday İnn Otel’de yapılan toplantıda GTO’nun çalışmalarını aktaran başkan Nail Çiler, Gebze’nin Büyükşehir olması için çalışma başlatılmasını ve kamuoyundan destek istedi. Gebze’ye Üniversite kurulmasına ve Metro çalışmalarının başlamasına öncülük eden GTO adına konuşan Çiler, yüksek sesle Büyükşehir talebini iletti. Gebze’nin nüfusunun 696 bine ulaştığının altını çizen ve 750 bin de Büyükşehir statüsüne geçme hakkının bulunduğunu ifade eden Çiler, “Bundan sonra ki lobi çalışmamız Gebze’yi Büyükşehir statüsünde il yapmak. Dedi.
KABIMIZA SIĞMIYORUZ
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık’ın 750 bin nüfusa ulaşıldığında Büyükşehir talebinin değerlendirileceğini hatırlatan Çiler, “Benim derdim koltuk değil. Bulunduğum yere ne katabilirim düşüncesidir. Şartlar ve koşullar Anayasaya uyuyorsa Büyükşehirli il için çalışalım. Birbirimizi yemenin anlamı yok. Bu bizim çıkılmaz yolumuzdur. Biz Kocaeli’ye karşı değiliz. Fakat aile büyüyor. 750 bin nüfusa ulaşacağız. Biz kabımıza sığmıyoruz. Bu amaç doğrultusunda bize destek verilmeli. STK’larla toplantı yapıp siyasi iradeyle de görüşeceğiz. Dedi.
GEBZE’Yİ ANLATTI
Toplantıda Gebze’nin önemini anlatan Başkan Nail Çiler, “Bölgemiz için yaptığımız projelerde hep birlikte olduk. 9 OSB’ye sahip bir yeriz. Bölgeden en az 5 OSB daha çıkarabiliriz. Hem üretim, hem tüketimi yaşıyoruz. Biz eğitime ve toplumsal geleceğe çok önem veriyoruz. İlkleri yaşatıyoruz ve yaşatmaya devam edeceğiz takip eden değil takip edilen oda olduk. Bir çok projemiz TOBB da değerlendiriliyor. Öncülük ediyoruz bir çok çalışmaya. Kalkınma Ajansı Türkiye’de tek ilçe olarak bizde var. 26 ilde bulunan Kalkınma Ajansları 47 ilden büyük olan Gebze’de ilçe bazında faaliyet gösteriyor.” Diye konuştu.
TAM DESTEK!
GTO Başkanı Nail Çiler’in, Gebze’nin Büyükşehir olması için yaptığı çağrıya Gebze basını tam destek verdi. 20 yıl sade Bir İl olmayı isteyen Gebze, artık yaşadığı gelişmeyle hdef yükselterek Büyükşehir olmayı istiyor. Gebze Ticaret Odası Başkanı Nail Çiler’in Büyükşehirli il çağrısı kamuoyunda geniş yankı buldu. Gebze Basını Başkan Nail Çiler’in, “Büyükşehirli İl olmalıyız” çağrısına büyük destek vererek konuyu manşetlerine destekledi. Başkan Nail Çiler, önceki gün düzenlediği basın toplantısında GTO olarak yeni Lobi çalışmalarının Gebze’nin Büyükşehir olmasına yönelik olduğunu açıklamıştı. Çiler, Gebze bölge nüfusunun 2015 yılı sonu itibariyle 696 bine ulaştığının altını çizerek, Büyükşehir için gerekli sayının 750 bin olduğunu vurgulamış ve Gebze’de yaşayıpta ikameti memleketlerinde olan Gebze’ye kazandırılması gerektiğini altını çizmişti.
STK’LAR DESTEK VERMELİ
Gebze’ye hizmetlerin gelmesinde öncülük yapan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, Gebze’nin sade bir İl olması yerine, “Gebze il olacaksa Büyükşehirli olmalı” şeklinde geçmişte ifadelerde bulunmuş aynı şekilde Bakan Işık’ın GTO başkanı Nail Çiler’, “/50 bin nüfusa ulaşınca konuşalım”dediği biliniyor. Nail Çiler Gebze kamuoyundan bu konuda destek beklerken, kendisine en güçlü destek yine Gebze basınından geldi. Gebze Bölgesi’nde günlük yayın yapan Gazeteler ve internet sitesiler manşetlerinde Büyükşehir talebini öne çıkararak, Çiler’in ateşlediği fitile gerekli katkıyı yaptı. Sırada ise Bölgemizde ki STK’lar var. Büyükşehir talebinin gerçekleşmesinde hiç kuşkusuz en önemli pay Sivil Toplum Kuruluşları’na düşüyor. Çiler’in destek beklediği Sivil Toplum Kuruluşlarının da bu konuda yapacağı açıklamalar merakla bekleniyor.
GEÇMİŞTE BÜYÜK MÜCADELELER VERİLDİ
Gebze’nin çok eskiye dayanan İl isteği bu kez format değiştirerek eskisinden daha güçlü geliyor. 2000’li yılların başlarında Gebze’nin İl olması için yapılan çalışmalarda 82.Plaka Gebze için afişler, pankartlar ve stickerlar hazırlanmış, kentin her yerinde İl havası oluşmuştu. Gebze’nin önde gelen isimleri defalarca Ankara’ya çıkarma yaparak Başta 9.Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel olmak üzere siyasilere il olma talebini iletmişlerdi. O günkü mücadele olumsuz bitse de Gebze Bölgesi 20 yıl önceye göre çok farklı durumda. Bugün Gebze’nin sade bir İl değil, Büyükşehir olmasını isteniyor.
20 YILDA HERŞEY DEĞİŞTİ
Gebze Bölgesi 20 yıl önceki nüfusunu katlayarak bugün 700 bin sınırına dayandı. Büyükşehir’e nüfus açısından ramak kalırken, Bölge’nin ekonomisi, sanayisi, ticaret hayatı geçmişe oranla kat ve kat arttı. Tek sıkıntı olarak görünen ulaşım içinde yeni Kavşak, Ana Yollar, Dal-Çık’lar ve en önemlisi de Metro çalışmaları yürütülüyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan her ne kadar 2002 yılında Gebze’de yaptığı mitingde İl yapmayacağını söylese de Başkan Nail Çiler’in ifadesiyle aradan geçen 14 sene de Gebze için çok şey değişti. Gebze bugün ilçeleri bile hazır olan, sanayinin kalbinde, önemli yolların ulaşım güzergâhında yer alan bir merkez. Bakalım Nail Çiler’in öncülüğünü yaptığı Büyükşehir talebi neler getirecek.
Gebze neden il olmalı?
Gebze’nin il olması yeniden gündemde…
Kocaeli Milletvekilleri Tahsin Tarhan ve Haydar Akar’ın, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Gebze’nin il olması ile ilgili verdikleri kanun teklifi Türkiye gündeminde ses getirdi.
Gebze 30 yıldır il olma mücadelesi veriyor. İl konusunu ilk kez rahmetli Bülent Atasayan gündeme getirmiş, siyasi yasaklar için yapılacak referandumda Gebze halkının yüzde 60 yasakların devamı yönünde oy vermesi halinde Turgut Özal’ın Gebze’yi il yapacağı sözünü aldığını söyleyerek, “Yüzde 60 evet Gebze Vilayet’’ sloganını ortaya atmıştı.
30 yıldır herkes, her lider Gebze’ye il sözü vermiş, Ak Parti lideri Sayın Erdoğan parti kurulduktan sonra ilk mitingini Gebze’de düzenlemiş, Gebze Meydanı’nda Gebze’yi il yapmayacağız ama bir ilde ne varsa Gebze’ye getirerek Gebze’yi yerinden yöneteceğiz sözünü vermiş, daha sonra Gebze ‘’Büyükşehir Yasası’’ ile eli kolu bağlanıp İzmit’e mahalle yapılmış.
Gebze’nin il olma isteği sürekli gündemde. İstanbul ve İzmit arasında sıkışıp kalan Gebze’nin çok büyük sorunları var. Gebze bölgesi İstanbul’un sanayi çöplüğü ve rant merkezi haline geldi. Gebze sorun ve sıkıntılardan kurtulmak için mutlaka il olmalıdır. Gebze bölgesinin il olması güvenlik, asayiş, çevre ve Gebze bölgesinin geleceği sorunudur.
45 yıllık gazetecilik hayatının 40 yılını Gebze’de geçiren belgeselci ve gazeteci olarak Gebze’nin il olması ile ilgili bu tespiti yaptıktan sonra, Kocaeli Milletvekilleri Tahsin Tarhan ve Haydar Akar tarafından Meclis’e verilen kanun tasarısı ile ilgili basında yer alan haberi sizlerle paylaşmak istiyorum.
Gebze’nin İl Olması ile İlgili Kanun Teklifi
CHP Kocaeli Milletvekilleri Haydar Akar ve Tahsin Tarhan Gebze’nin il olması için kanun teklifi verdi. Teklif ile Gebze adında yeni bir il ve Mollafeneri ile Hereke adıyla da 2 yeni ilçe kurulması istendi. Gebze il yapılırsa, iki ilçesiyle birlikte 750 bin kişilik nüfusa sahip olacak. Göç alan bir ilçe olan Gebze’nin nüfusu her yıl 20 bin kişi artıyor.
60 YILDA NÜFUS 18 KAT ARTTI
Kanun teklifinin gerekçesinde şu ifadelere yer verildi:
Gebze gelişen ekonomisi, artan nüfusu, artan kamu hizmeti ihtiyaçları bakımından il olabilecek potansiyele sahip bir ilçedir.
60 yılında ilçe nüfusu 30 bin 412 iken, sanayileşmeye paralel olarak yaklaşık 18 kat artmış ve 2007 yılında 521 bin 291’e ulaşmıştır.
2019 yılı sonu itibarıyla ise Gebze’de toplam 382 bin 116 vatandaşımız ikamet etmektedir. Gebze il olması durumunda ilçeleriyle birlikte yaklaşık 750 bin nüfusa sahip olacaktır” denildi.
YILDA 20 BİN KİŞİ
İlçede doğum oranının ölüm oranına göre yüksek olduğunun belirtildiği gerekçede, Gebze nüfusunun yıllık 20 bin kişi civarında arttığı belirtildi.
Kanun teklifinde “Gebze, coğrafi konum, nüfus, sanayi, teknoloji, güvenlik ve kamu hizmetleri bakımından il olmaya hazır durumdadır.” denildi. Teklifin yasalaşması halinde Gebze, il olurken; Gebze’ye bağlı Mollafeneri ve Hereke adıyla da iki yeni ilçe kurulacak (Kaynak: Medya kuruluşları, gazeteler)
Gebze kamuoyuna büyük görev düşüyor
Gebze’nin il olması konusu çok önemli. Gebze’nin gerçekten çok büyük sorun ve sıkıntıları var. Bu sorunlar artarak devam ediyor. Gebze kamuoyuna büyük görev düşüyor. Gebze’nin neden il olması gerektiği ile ilgili bilimsel, sosyal, ekonomik, kültürel ve stratejik çalışmalar yapılmalı. Panel, sempozyumlar düzenlenmeli, akademik çalışmalar yapılmalı. Gebze’nin il olması siyasi düşüncelerin ötesine taşınıp çok genel ele alınmalı.
Gebze her bakımdan sürekli büyüyor sorun ve sıkıntılar artıyor. Kocaeli Valiliği ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, Gebze bölgesine yetemiyorlar. Gerek Vali Bey ve gerekse Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanının haftada bir gün Gebze’ye gelmeleri sorunları çözmeye yetmiyor.
Öncelikle devletimizin önemli kurumları Gebze’nin geleceği ile ilgili bir araştırma ve çalışma yapmalı. Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan’a Gebze’nin geleceği konusunda bir rapor gönderilmeli.
Gebze Ticaret Odası’na Tarihi Görev
Gebze’nin neden il olması gerektiği ile ilgili Gebze Ticaret Odası inisiyatif almalı ve Gebze’nin neden il olması gerektiği konusunda bilimsel ve akademik çalışma ve araştırmalar yapmalı. Gebze Ticaret Odası Başkanı Sayın Nail Çiler, il konusunu her yönü ile ele alacak partiler ve siyaset üstü çalışma yapacak bir platform oluşturmalıdır.
Gebze bölgesinin geleceği için Gebze il olmalı. Gebze il olarak, İstanbul Ağva ile bağlanarak Marmara ve Karadeniz’e kıyısı olan Türkiye’nin 82. ili olarak ‘İller Tarihi’nde yerini almalıdır.
Ses Kocaeli Gazetesi köşe yazarı İsmet Çiğit’in 3 Temmuz 2020 tarihli Gebze il olması yönündeki makalesi
Kocaeli siyasetinin yıllar öncesinden gelen ve artık kemikleşen çok kötü huyları bulunuyor.
Bu kentin siyasetçileri, radikal kararlar almak gerektiğinde, bu kararların bölgeye, bölge insanına ne getirip ne götüreceğine değil, siyaseten kendilerine veya partilerine ne getirip ne götüreceğini araştırır ve önemserler.
Bu nedenle, pek çok önemli konu, oturup tartışıp çözüme kavuşturulmak yerine, bir pislik gibi halının altına süpürülüp, unutulmaya ve soğutulmaya bırakılır.
Tabii böyle olunca bu sorun da giderek büyür, içinden çıkılmaz hale gelir.
Hatırlarsınız; Turgut Özal döneminde yerel yönetimlerin yetkisini, ekonomik gücünü arttırmak amacıyla “Büyükşehir Belediyeleri Yasası” çıkartıldı.
Bu bir devrimdi.
O yıllarda Kocaeli bu kadar silik, pespaye, bu denli gözden düşmüş bir kent değildi.
Türkiye’de Büyükşehir Belediyeleri kurulacaksa, İstanbul- Ankara-İzmir’den sonra 4’üncü vilayetin Kocaeli olması gerekiyordu.
Ama Kocaeli siyaseti, küçük siyasi hesaplar nedeniyle, kent menfaatleri için bir araya gelemedi. Dönemin Belediye Başkanı Sefa Sirmen, ilimizin Büyükşehir olması için kendisini paraladı. Yıllar sonra Kocaeli’nin tamamı değil ama, İzmit Büyükşehir Belediyesi ilan edildi.
Yasaya uygunluk adına da Saraybahçe-Bekirpaşa adıyla iki uyduruk alt belediye kuruldu.
İbrahim Karaosmanoğlu döneminde, 2004 yılından sonra İzmit Belediye Başkanı ile genel iktidar aynı partiden olmuştu.
Hem Karaosmanoğlu’nun hem dönemin genel sekreterinin girişimleri ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi yapıldı.
Üstelik, il sınırlarının tamamını kapsayan, Türkiye’ye örnek olan bir Büyükşehir Belediyesi…
………………………..
Bugüne kadar kent menfaatleri için doğru dürüst kullanamadık ama, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin hem yetkileri hem bütçesi, Türkiye’de herkesi kıskandıracak boyutlardaydı.
Sonra Nihat Ergün’ün detaylı çalışmaları ile küçük belde belediyelerini kapatan, Büyükşehirlerde sadece ilçe belediyelerini alt kademe belediyesi haline getiren yasa uygulamaya kondu.
İlimizde 45 belediye varken, bir anda 13’e indi.
Ama sadece Belediye Başkanının makam arabasının bulunduğu, hiçbir iş yapamayan, personelinin maaşını bile ödeyemeyen küçük belediyeler yerine, güçlü iyi bütçeli, büyük ilçe belediyeleri dönemine geçildi.
Şimdi bu kentin yıllardır sürekli halının altına süpürüp, unutturulmak istenen çok önemli bir konusunu tartışıp, karara bağlamamızın dönemi geldi.
Artık Gebze’yi Vilayet yapmanın zamanıdır.
Aslında ilimizdeki hangi partiden, hangi görüşten olursa olsun bütün siyasetçiler Gebze bölgesinde konuşurken Gebzelilere, “Sizin İzmit’e bağlı olmanız haksızlıktır. Gebze bağımsız vilayet olmalıdır” der. Aynı siyasetçi Gebze’den kalkıp, İzmit’e geldiğinde, “Küçücük Kocaeli daha fazla bölünemez. Gebze’nin il olması düşünülemez” diye nutuk atarlar.
Oysa, Gebze’nin bağımsız il yapılması öncelikle Gebze’nin hakkıdır, sonrasında da İzmit’in üzerinden büyük bir yükün alınması anlamına gelir.
Büyükşehir Belediyesi yasasına göre, bir kentin Büyükşehir olabilmesi için en az 500 bin nüfusa sahip olması gerekiyor.
Bugün Gebze bağımsız vilayet olsa, hem bölünen Kocaeli Büyükşehir olarak kalır, hem Gebze derhal Büyükşehir statüsüne kavuşur.
……………………….
Geçenlerde CHP Kocaeli milletvekilleri Haydar Akar ve Tahsin Tarhan, Gebze’nin bağımsız vilayet yapılmasını öngören bir yasa teklifi hazırlayıp TBMM’ye verdiler.
Akar ve Tarhan Gebze’yi, Gebzeli’yi çok seviyor, çok düşünüyor, o bölgenin hakkının verilmesini istiyor diye düşünmek mümkün mü?
Elbette siyaset yapıyorlar. Yasa tasarısı kabul edilmezse, AKP siyaseti Gebze bölgesinde zor duruma düşecek. Yasa tasarısı kabul edilirse, AKP siyasetinin Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ni bir dahaki dönem kazanması çok zor olacak.
Bu küçücük kentin içinden iki tane Büyükşehir çıkarsa, birini (Gebze’yi) AKP’nin, diğerini (İzmit’i içine alan Kocaeli’yi) CHP’nin kazanması çok olasıdır.
Bu hesapları bir tarafa bırakmak gerekiyor.
İlk soru şudur: Gebze il olmayı hak ediyor mu?
Elbette ve fazlasıyla.
Gebze bölgesini çok fazla bilen, tanıyan biri değilim.
Ancak İstanbul’a gidecek olursam, içinden geçer ve ne acınacak halde olduğunu görebilirim.
Ama bilirim ki artık İzmit ile Gebze’nin en küçük bir bağı, bağlantısı yoktur.
Dahası İzmit ile Gebze arasında en küçük bir sempati, yakınlık, dayanışma yoktur.
Gebzeli deneyimli meslektaşım İsmail Kahraman ile zaman zaman görüşürüm.
Biz burada, İzmit’te trafikten, ulaşımdan, alt yapıdan, kent bilincinden kopmaktan yakınıyoruz, depreme hazır olmamaktan, kentsel dönüşüm yapamamaktan falan söz ediyoruz ya Gebze’de bütün bu sorunlar yüz kat daha fazlasıyla yaşanıyor.
Daha dün, Güzeller Mahallesi’nde ana su borusu patladı.
Kocaeli Büyükşehir yetersiz kaldı.
Gebze suyla doldu. Gebze üretiyor. Gebze kirleniyor. Gebze Türkiye’yi besliyor. Kendi limanları var. Gebze İzmit’e her açıdan çok uzak, İstanbul’a her açıdan çok yakın.
Efendim, Gebze ayrılırsa, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin gelirleri düşermiş, Kocaeli kaybedermiş. Hayır, böyle şey olmaz. Bir yasal düzenleme daha yaparsınız. Bütün sanayi kuruluşlarının üretim yaptıkları kentte vergilerini ödemelerini zorunlu kılarsınız.
Hem Gebze Büyükşehir Belediyesi ihya olur, hem Kocaeli Büyükşehir Belediyesi ihya olur. İkisi de Türkiye’nin ekonomik açıdan en güçlü Büyükşehirleri haline gelir.
Bakın, Gebzeli Kocaelispor’u sevmez, İzmitli Gebzespor’u umursamaz.
Aynı vilayet içinde iki ilçe olmalarına rağmen, İzmit ile Gebze’nin arasında ortak bir tek bağ gösteremezsiniz.
Gebze için, İzmit’e bağlı olmak her açıdan züldür, haksızlıktır. İzmit için Gebze’yi de yönetmek zorunda kalmak, çok ağır bir yük, çok gereksiz bir külfettir.
Gebze’nin merkez olduğu Darıca, Çayırova, Dilovası ayrı bir vilayet olur.
Kocaeli’nin batı, Gebze’nin doğu sınırının Hereke’nin neresinden geçeceğini oturur tartışırız.
Her ikisinin de çok büyük sorunları, eksikleri bulunan, her ikisinin de birlikte kalarak bu sorunlarını çözemediği Türkiye’nin en önemli iki üretim merkezini yönetim olarak birbirinden ayırır, birbirinden bağımsız hale getirirseniz ikisine de iyilik yaparsınız.
Hem Gebze kalkınır hem Kocaeli’nin kalan bölümleri çok daha iyi hizmet alır.
“Efendim, yasa teklifini falanca verdi. Siyasi kurnazlık yapıyorlar” demek kolaycılıktır.
Akar ve Tarhan’ın verdikleri “Gebze bağımsız il olsun” yasasına, başta AKP olmak üzere bütün siyasi partilerin ilimizdeki temsilcileri de samimi destek vermeli ve bu işin artık bitmesini sağlamaları gerekir.
Mevcut durumda hem Gebze hem Kocaeli kaybediyor.
İki bölgenin insanları da Türkiye’ye verdikleri desteğin milyonda biri kadar bile hizmet alamadan sorunlar yumağı içinde kıvranıyor.
Üstelik, her geçen yıl her iki bölgede de yaşam daha zor, insanlar daha mutsuz hale geliyorlar.
Gebze’nin il olması içi birçok kez girişimlerde bulunuldu ve kanun teklifi sunuldu işte o girişimler.
• ANAP Milletvekili Bülent Atasayan ve DSP Milletvekili Halil Çalık Dilovası, Darıca, Ağva adlarıyla üç ilçe ve Gebze ilinin olması için ilk olarak 1997 yılında TBMM’ye sundu.
• İkinci teklif 1999 yılında ise DSP Milletvekilleri Muhammet Turhan İmamoğlu, Halil Çalık ve Ahmet Arkan, Gebze’nin il olması için kanun teklifi hazırladı.
• Üçüncü teklif ise 2002 yılında bu kez teklifi MHP Kocaeli Milletvekili Kemal Köse verdi.
• Dördüncü teklif 2002 yılında bir kanun teklifi ile Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Mehmet Batuk tarafından verildi.
• Beşinci teklif ise 2003 yılında CHP Kocaeli Milletvekilleri İzzet Çetin, Salih Gün ve Mehmet Sefa Sirmen Gebze’nin il olması için teklif sunuldu
• Altıncı teklif son olarak 25 Haziran günü CHP Kocaeli Milletvekilleri Tahsin Tarhan ve Haydar Akar tarafında verildi.
• Bu kanun teklifinde Gebze’nin il olması teklifi İçişleri Komisyonu ve Plan ve Bütçe Komisyonuna havale edildi.
“Gebze’nin 82’nci il olması için teklif”
CHP Kocaeli Milletvekilleri Tahsin Tarhan ve Haydar Akar, Kocaeli’nin 382 bin nüfuslu Gebze ilçesinin il yapılması için kanun teklifi hazırlayarak TBMM’ye sundu.
Teklif ile Gebze adında yeni bir il ve Mollafeneri ile Hereke adıyla 2 yeni ilçe kurulması istendi. Gebze il yapılırsa, iki ilçesiyle birlikte 750 bin kişilik nüfusa sahip olacak. Göç alan bir ilçe olan Gebze’nin nüfusu her yıl 20 bin kişi artıyor. Kanun teklifinin gerekçesinde “Gebze ekonomisi, nüfusu, artan kamu hizmeti ihtiyaçları bakımından il olabilecek potansiyele sahip bir ilçedir” denildi.Yıllardır Gebze’nin en büyük hayali olan il olma konusu gündeme gelmeye devam ediyor. TÜİK’in son açıkladığı verilerde Gebze bölgesindeki 4 ilçenin toplan nüfusunun 744 bin olduğunu belirtmiş ve bu da Gebzelileri heyecanlandırmıştı. Hemen her fırsatta Gebze’nin il olması gerektiğini savunan CHP Kocaeli Milletvekili Tahsin Tarhan, “Bizim tek isteğimiz var. Nüfusumuz 750 bini aştı. Gebze’nin il olması ve büyükşehir olması gerek. Bilginin, ekonominin, teknolojinin olduğu bir bölgede yoksulluk ve çarpık kentleşme had safhada. Gebze’nin kalkınması açısından il olması gerekiyor diye düşünüyorum” dedi.
GEBZE İL OLSUN
Bu anları sosyal medya hesabından da paylaşan CHP’li Tarhan, “Gebze’de teknoloji var, bilgi var, ekonomi var, gerçekten nüfus bakımından da büyükşehir nüfusu kadar nüfusu var. Artık yaşam standartlarının yükseltilmesi, ekonomiye, sanayiye sunduğu katkının karşılığını alabilmesi, kamu hizmetlerinin yurttaşlarımıza eksiksiz bir şekilde verilebilmesi için mevcut alt yapı kurumları değerlendirilmeli, yıllardır sabırla bekleyen Gebze’nin bir an önce il olması gerekmektedir” açıklamasında bulundu.
“Gebze Ticaret Odası Başkanı Nail Çiler: Gebze, Büyükşehir olmalı”
Gebze Ticaret Odası Başkanı Nail Çiler, Gebze bölgesinin il olması gerektiğini kaydetti. GTO Meclis toplantısında 750 bin nüfus için, Gebze’de yaşayıp da ikameti memleketlerinde olan vatandaşlara çağrı yapan Çiler, nüfusun 700 bine gelmesinden dolayı bir hayli memnun kaldı. Kocaeli’nin büyük bir aile olduğunu ve bu ailenin sayısının her geçen gün arttığını belirten Nail Çiler, “Biz Gebze bölgesinin Büyükşehir olmasını her defasında dile getiriyoruz. Bunun için en önemli kıstaslardan birisi nüfus. Gebze bütçeye katkısı, vergisi gelirleri, inovasyonu ve sanayisiyle Büyükşehir olmayı hak ediyor. Sayın Bakanımız Fikri Işık da bu konudaki taleplerimize ‘750 bin nüfusa ulaşın, o zaman değerlendiririz’ demişti. Son rakamlardan gayet memnunum” dedi.
“MHP Gebze, Bahçeli’ye “Gebze il olsun” dosyası sunacak”
Ankara’da Gebze için tarihi bir görüşme yapılacak, MHP Gebze İlçe Teşkilatı genel başkanları Bahçeli’ye Gebze’nin il olması için hazırladıkları dosyayı elden teslim edecek.
MHP’li Ferit Taşdemir ve beraberinde ilçe yönetimi bugün Ankara’ya giderek önce partisinin grup toplantısına katılacak akabinde ise saat 14’te Devlet Bahçeli ile bir araya gelecek. Görüşmede Gebze için tarihi bir an yaşanacak. Bahçeli’ye sunacakları dosya ile ilgili önemli açıklamalarda bulunan MHP İlçe Başkanı Taşdemir, “Gebze’nin il olması için hazırladığımız dosyayı liderimize sunacağız. Yola çıktık, Ankara’ya elimiz boş gitmiyoruz. Gebze’nin ilk olması başta olmak üzere hazırladığımız toplamda altı dosyayı bizatihi genel başkanımıza direkt teslim edeceğiz. İnşallah bu hayali MHP olarak gerçekleştirmenin gururunu yaşayacağız” dedi.
GEBZE OLARAK ÇOK HAZIRIZ
Taşdemir, “Burada kendisiyle gündemle alakalı konuları konuşacak ve birinci elden seçim çalışmaları hakkında direktifleri alacağız. Bununla beraber teşkilat olarak yürüttüğümüz AR-GE çalışmalarını derlediğimiz raporlarla sunacağız. Teşkilatımız bu konuda büyük hassasiyet gösterdi ve Gebze olarak büyük bir titizlikle çalıştık. Liderimize bölgemizi eksiksiz anlatacağız. 24 Haziran seçimlerinde beyannamemizde bulunan 100 il 1000 ilçe kapsamında Gebze’mizin neden il olması talebimizi liderimiz Devlet Bahçeli’ye gerekçeli bir şekilde sunacağız. Bu raporda ilçemizde yer aralan sorunlara sunduğumuz çözümler ve bununla beraber Gebze’nin nüfus, coğrafi konum, içinde bulundurduğu imkânlar ve Türkiye’ye sunduğu katma değerler kapsamında il olması gerektiğini belirteceğiz” dedi.
“GEBZESİAD, Gebze’nin İl olması için çalışacak”
GEBZESİAD Ramazan öncesinde toplanarak, yol haritasını ve yapacağı çalışmaları belirledi. Başkan Caner Pesen, “önceliğimiz, Gebze’nin Büyükşehir statüsünde İl yapılması için faaliyetlerde bulunmaktır” dedi.
Kısa bir süre önce kurulan GEBZESİAD, Gebze ve bölgesi için çalışmalarına hız katacak. Öncelik Gebze’nin il yapılması için çalışma yürütmek. Ramazan ayı öncesinde bir araya gelen GEBZESİAD Yönetim Kurulu, Ramazan ayında yapacağı faaliyetleri, sosyal sorumluluk projelerini ve izlenecek yol haritasını belirledi. Basınla iftarda buluşacak olan GEBZESİAD, üye çalışmalarına da ağırlık verecek.
‘İL GEBZE’NİN HAKKIDIR’
Gebze Darıca Çayırova Dilovası Esnaf Sanayici ve İş İnsanları Derneği (GEBZESİAD), 2022 yılının ilk günlerinde kurularak, çalışmalarına başladı. Kurucu Başkanlığını Caner Pesen’in yaptığı GEBZESİAD, Ramazan ayı öncesinde yönetim kurulu toplantısını yaparak, yol haritasını belirledi. Pesen, önceliklerinin Gebze Bölgesi’ne hizmet etmek olduğunun altını çizerek, “Gebze’yi, Darıca, Çayırova ve Dilovası ile bir bütün görüyoruz ve amacımız 4 İlçemize hizmet etmek. İş insanlarını bir araya getirerek, bölgemizde ticaretin gelişmesini sağlarken, sosyal sorumluluk projelerinde de yerimizi almayı hedefliyoruz. Gebze bölgemizin il olma hakkıdır ve bunun içinde çalışmalarımız sürecektir. Ülkemizin gayri safi milli hasılasına en çok katkıyı sunan, ekonomik olarak güçlü, nüfus ve yüz ölçümü olarak Büyükşehirli il olmayı hak eden Gebze’nin, hak ettiğini alması için her alanda mücadelemiz sürecektir” dedi.
İŞ BİRLİĞİNE HAZIRIZ
Mayıs ayı sonunda genel kurulunu yaparak, seçilmiş yönetim kurulunu oluşturacak olan GEBZESİAD, kuruluş amaçları arasına Gebze’nin Büyükşehirli il olma mücadelesini de yazdırdı. Bu konuda kararlı bir duruş sergileyeceklerinin altını çizen Pesen, “Gebze’nin bir çok sorunundan kurtulması ve sorunların daha hızlı çözümü için İl olması zorunluluktur. Bu konuda TBMM’de ve çeşitli alanlarda faaliyetlerimiz olacak. Gebze’nin il hakkının verilmesi için eylemliklerimiz de olacak. Bu haklı mücadelemizde bölgemizde ki tüm kurum ve kurulularla iş birliğine hazırız. Gebze’nin İl olma hakkını en yüksek sesle dile getireceğiz” dedi.
“Serap Çakır: Gebze İl olsun demek siyasi malzemedir”
Gelecek Partisi Kocaeli İl Başkanı Serap Çakır, gazetemize verdiği söyleşide, Gebze’nin il olması yönündeki söylemlerle ilgili, “Gebze il olmayı istiyor. Şartlara bakıldığında olabilir ama biz şu an bunu sözünü veremeyiz. Biz bunun vaadini verdiğimizde siyasi bir malzeme gibi kullanılıyor” dedi
“GEBZE SİYASİ BİR MALZEME GİBİ KULLANILIYOR”
***Eski il başkanınız Gebze ya il olsun ya da İstanbul’a katılsın demişti. Ne diyorsunuz?
Gebze il olmayı istiyor. Şartlara bakıldığında olabilir ama biz şu an bunu sözünü veremeyiz. Biz bunun vaadini verdiğimizde siyasi bir malzeme gibi kullanılıyor. Bir ilçenin halkı istiyorsa değerlendirilmeli ama iktidar olunduğunda dikkate alınacak bir şey. İyisiyle kötüsüyle masaya yatırılmalı zararıyla karıyla değerlendirmesi yapılmalı. Gebze İstanbul ve Kocaeli’nin ortasında olduğu için getirisi götürüsü hesaplanmalı.
“GEREKEN TEK ŞEY YATIRIM”
***Siyasi kimliğinizden sıyrılıp bir Gebzeli olarak yanıt verseniz ne derdiniz?
Gebzelilerin düşüncesi de genel anlamda bu. İl adını almaktan ziyade hak ettiği yatırımı görmek. Adı il olmuş hiçbir şey yapılmamış ne değişecek? Gereken tek şey yatırım. Beylikbağı sadece 100 bin nüfusa dayanmış, Gebze yeterince büyük. Koskoca Beylikbağı her şeyiyle Gebze merkeze gelmek zorunda kalıyor. O sıkıntılar giderildikten sonra adı il olmuş ya da olmamış çok acelesi olan bir şey değil. Gereken yatırımlar yapılsaydı il konusu gündeme gelmezdi.
“İl olması için kanun teklifi verilen Gebze için farklı görüşler”
CHP’LİLER VERDİ
Küreselleşme ile birlikte ülkeler arasındaki sınırların kaktığı, yersiz yurtsuz sermaye ve işçiliğin konuşulduğu dönemde ilçelerin il yapılması ile ilgili tartışmalar yeniden gündeme geldi. CHP Milletvekili Haydar Akar ve Tahsin Tarhan mecliste verdikleri önerge ile Gebze’nin il yapılmasını hatta Büyükşehir Belediyesi statüsü verilmesi gerektiğini belirtti.
BAŞARAN SÜRPRİZİ
Ancak, Gebze kamuoyu dışında çok da dikkat çekmeyen bu teklifle ilgili en ilginç yorum, Gelecek Partisi İl Başkanı Ömer Faruk Başaran’dan geldi. Aslen Gebzeli olan Başaran sosyal medya hesabından, “Gebze’nin 82. il olması için TBMM’ye kanun teklifi veren milletvekillerimize bir Gebzeli olarak teşekkür ederim” paylaşımını yaptı. Başaran bu paylaşımın altındaki yorumunda ise “İl olamaz ise İstanbul’a bağlanması düşünülebilir” diye yazdı. Başaran’ın bu yorumu büyük tepki çekti.
SADECE ŞOV AMAÇLI
Peki Kocaelili vekillerin bu konudaki görüşleri nasıl? Önergeye karşı Ak Parti Milletvekili tepki gösterdi ve CHP’li vekillerin şov yaptığını söyledi. CHP milletvekilleri Gebze bölgesinin daha fazla hizmet alması ve kentleşmesini tamamlaması için il olması gerektiğini savunurken, AK Parti milletvekilleri ise Gebze’nin Kocaeli’nin diğer ilçelerinden daha fazla hizmet aldığını belirtti. CHP’li milletvekillerinin siyasi şov yapmak amacı ile böyle bir önergeyi verdiğini söyleyen AK Partili milletvekilleri, Türkiye’nin gündeminde ilçelerin il olması ile ilgili bir gündemin olmadığının altını çizdi. Milletvekilleri şunları söyledi:
BAŞKA HESAP VAR
Gebze’nin il olması her zaman gündeme getirilen bir konu. Burada farklı bir hesap var. Pandemi döneminde böyle bir tartışmayı başlatmanın çok anlamlı olmadığını düşünüyorum. Gebze, Kocaeli’nin diğer ilçelerinden daha fazla hizmet alan bir bölge. Gebze’nin il olmasını istemek doğru bir yaklaşım değil. Pandemi döneminde bizim böyle bir tartışmaya sıcak bakmamız mümkün değil. (Emine Zeybek-AK Parti MKYK Üyesi ve Milletvekili)
SİYASİ BİR TEKLİF
AK Parti iktidara gelmeden önce yeni illere sıcak bakmadığını söyledi. Cumhurbaşkanımız, Gebze’ye ilk geldiğinde burayı il yapmayacağını ama hizmet geleceğini vurguladı. Gerçekten çok büyük hizmetler yapıldı. Yeni vilayetlere karşıyım. Ama bir ilçe il olacaksa elbette Gebze olmalı. Ama şu anda böyle bir ihtiyaç yoktur. Siyasi nedenlerle hazırlanan bir tekliftir. Türkiye’nin gündeminde yeni iller yok. (Cemil Yaman-AK Parti Milletvekili)
BU SİYASİ ŞOVDUR
Gebze’nin il olması ile ilgili önerge verenler siyasi şov yapıyor. AK Parti ile istişare edilmeden verilen hiçbir önergenin kıymeti yoktur. Bu yapılan aslında bir operasyondur. Gebze’yi Kocaeli’den, Kocaeli’yi ise Gebze’den bağımsız düşünmek mümkün değil. Gebze AK Parti döneminde hizmeti en yüksek seviyeden alan ilçelerimizden biri. Bu nedenle böyle bir dönemde bu tartışmayı açmak doğru değil. (Sami Çakır- AK Parti Milletvekili)
BÜYÜKŞEHİR OLMALI
Gebze, Kocaeli’nin en büyük ilçesi. Darıca, Çayırova ve Dilovası ile birlikte nüfusu oldukça yoğun. Aynı zamanda OSB’lerin büyük bölümü burada. Bölgenin nüfusu her yıl 20 bin artıyor. Yeni yol, konut, okul, hastane, hizmet ihtiyacı doğuyor. Bunları İzmit ’ten yönetmek çok hizmet getirmiyor. Bu nedenle il olması hatta Büyükşehir olması gerektiğini düşünüyoruz. (Haydar Akar-TBMM Başkanvekili ve CHP Milletvekili)
İL OLURSA KURTULUR
Gebze 750 bin nüfuslu bir bölge. 9 OSB’si olan ve 400 binin üzerinde işçinin çalıştığı bir kent. Nüfusu artıyor ve her geçen gün gecekondulaşma yoğunlaşıyor. Kentsel gelişimini sağlayamıyor. Kurtuluşu il olması hatta Büyükşehir olması. İl olursa kent kültürü gelişir. Gebze zaten yapı olarak İzmit ile bütünleşemiyor. İl olursa İzmit’in de kaybı olmaz. Gebze ve İzmit, iki büyükşehir olarak bölgeye hizmet verir. (Tahsin Tarhan-CHP Milletvekili)
Gebze’nin il olmamasını isteyenler Gebze’nin il olması halinde yönetim açısından sıkıntılar baş göstereceğini bunula birlikte fırsatçıların Gebze’nin adeta kanını emeceğini belirtiliyor. Hali hazırda Gebze’de gerçekleştirilen önemli projeler halen Kocaeli Büyükşehir ve bakanlıklar sayesinde merkezi yönetimden gelindiği unutulmamalı. Bu sorunlar olduğu sürece Gebze il olma tartışması devam edeceği gözüküyor.
